‘Temiz’ ülke diyen dindar başbakan

O gençliğinde Himalayalar’a çıkıp senelerini meditasyon ve ibadet yaparak geçirmiş dindar bir Hindu. Yolsuzluk skandallarının patladığı ülkede, bundan 7 ay önce rekor oy alarak başbakanlık koltuğuna oturdu. Modi, hem Hindistan’ı hem de siyaseti temizleyeceğini söylüyor

 

MAHATMA Gandi hiçbir zaman ülkenin başına geçmedi. İlk başbakan Cavaharlal Nehru idi. Şu sıralar Türkiye’de adına anma törenleri düzenlenen Hindistan’ın ilk kadın başbakanı Indra Gandhi onun kızıdır. Ve Mahatma Gandi ile hiçbir akrabalığı yoktur. Indra Gandhi, İranlı bir Zerdüşt ile evlendi. Oğlu Rajiv ise İtalyan Sonia ile evlendi. Mahatma Gandi’nin de partisi olan Hindistan Kongre Partisi’nin başında, bazı Hintlilerin hâlâ ajan olmakla suçladığı Sonia Gandhi var. Son seçimlerde başbakan adayı olarak pasif bir kişiliği olan oğlu Rahul Gandi’yi gösterdi. Sonuç tam anlamıyla bir felaketti.

Sonia Gandhi’nin damadı Robert Vadra hakkında ise ağır yolsuzluk iddiaları bulunuyor. Bu da seçmen tercihlerini etkileyen parametrelerden biriydi.

35 GÜN SÜREN SEÇİM

Son genel seçimler Nisan ayında başladı. Dokuz aşamada 35 günde tamamlanan seçimleri milliyetçi sağ Bharatiya Janata Partisi (BJP) açık farkla kazandı. 815 milyon seçmenin oy kullandığı seçimde, oyları saymak günlerce sürmüştü. Son 30 yılın en yüksek oyunu alan Narendra Modi, Time dergisi tarafından yılın adamı seçildi.

DEV TUVALET PROJESİ

Modi’nin hedefi kimi zaman ‘dünyanın en pis ülkesi seçilen’ Hindistan’ı temizlemek. Yaklaşık 20 yıl sürecek Ganj nehrini temizleme çalışması en iddialı projesi. Milyarlarca dolara mal olacak bu projenin toplam maliyetini kimse bilmiyor. Özel sektörü de dahil ederek çeşitli sponsorluk ve sosyal sorumluluk projeleriyle temizlenmesi hedeflenen Ganj nehri, ülkenin önemli bir yaşam kaynağı. Ganj ayrıca Tanrıça Ganga’nın bir formudur Hindu inancında. Daha önce 1985 yılında başlatılan ve 250 milyon dolara mal olan Ganj’ı temizleme projesi başarısızlıkla sonuçlanmıştı.

Modi’nin temizlik projeleri bununla da sınırlı değil. Ülkede büyük bir problem olan tuvalet konusunu da çözmeyi kafaya koymuş durumda. Ülkenin pek çok yerinde temiz tuvaleti bırakın, tuvalet hiç yok. Bu problemi de yine sponsorlarla ortak yapılacak projelerle çözmeyi hedefliyor.

Modi’nin temizlik ajandası bunlarla da sınırlı değil. Ülkede sıkça üstü örtülse de yolsuzluk ve rüşvet skandalları patlıyor. ‘Temiz siyaset’ söylemleri de Modi’ye oy olarak geri döndü.

Çiçeği burnunda başbakanın ekonomideki en önemli projesi de ‘Make in India’ yani Hint malıyla sınırlı kalmayın gelin Hindistan’da üretin. Yabancılara açık bir yatırım çağrısı.

MÜNZEVİ ve DİNDAR BİR BAŞBAKAN

Modi’nin, milliyetçi söylemlerinin ülkedeki Müslümanları tedirgin ettiği yönünde pek çok haber var. Ancak, Hindistan’da ona oy vermiş Müslümanlarla da tanışıyorum. Sebebini ise “Önceki sol iktidarlar bizi mollalara teslim etti. Onlar da sadece kendilerini ve güçlerini korumayı düşündü. Bizler cahil ve yoksul kaldık. Modi refah vadediyor” sözleriyle açıklıyorlar.

2001-2014 Arası Gucarat eyaletinin başbakanıyken ekonomik ve sosyal kalkınma yaratarak halkın sevgisini kazanan 64 yaşındaki Modi’yi yakından tanımak gerekirse… Dindar, çalışkan, dürüst sıfatlarıyla anılıyor. Günde 4 saat uyuyor. Kötülerin düşmanı, yıkıp yeniden yaratan tanrı Shiva’nın müridi. Mesleği ilk okul öğretmenliği. Geleneklere uygun olarak genç yaşta evleniyor. Ve karısını bırakıp Himalayalara çekiliyor. Uzun yıllar burada ibadet ve meditasyon yapıyor. Sonra siyasete atılıyor ve başbakan olana kadar medeni durumuyla ilgili alanı hep boş bırakıyor. Başbakan olduktan sonra ‘evli’ şıkkını işaretliyor.

Dindar Modi, çok dinli Hindistan’da bütün inanç sahiplerini kucaklayacak mı yoksa dışlayacak mı, dünya yakından takip ediyor. Hindistan’da ve Batı medyasında Modi ile Erdoğan arasında benzerlik kuran pek çok makale kaleme alındı.

 

 

Gelir dağılımı uçurumu

1991’de yapılan serbest piyasa ekonomisi reformlarının ardından hızlı büyüme gösterdi. Ancak okur yazarlığın çok düşük olduğu ülkede, yoksulluk çok ileri boyutlarda ve dünyanın en kötü beslenilen ülkelerinden biri.

Ekonomik reformlar büyüme oranlarını artırsa da, ülkede toplu bir refah artışından söz etmek mümkün değil. Hindistan’daki dolar milyarderi sayısı 55. Dünyada en çok milyarderi olan 5’inci ülke. Hindistan’ın en büyük 10 şirketinin toplam cirosu 2.7 trilyon dolar. Ülkenin en zengin 5 işadamının (Mukesh Ambani, Dilip Shanghvi, Azim Premji, Pallonji Mistry, Lakshmi Mittal) toplam serveti 90 milyar dolar. Hintli firmalar, global dev markaları satın alarak da dikkat çekiyor.

Türkiye ile ticari ilişkilerine gelirsek… Türkiye 6.3 milyar dolarlık ithalata karşılık, 600 milyon doları bulmayan bir ihracat gerçekleştiriyor.

Yılda 75 bin kadar Hintli Türkiye’yi ziyaret ederken, 25 bin civarında Türk, Hindistan’a gidiyor

 

Toplumsal bir yara: Tecavüz

HİNDİSTAN’da yoksulluk ve gelir dağılımındaki adaletsizlikten daha da büyük bir sorun kadınların durumu. Ağır geleneklerin kıskacındaki ülkede aile onuru düşünülerek pek çok şiddet ve tecavüz vakası gizleniyor. Buna rağmen 2013 yılında günde ortalama 92 kadın tecavüze uğradı. Bu bir önceki yıla kıyasla yüzde 50 artış anlamına geliyor. Kimi zaman dünya gündemine gelen toplu tecavüz vakaları ülkede infial yaratıyor. Bazı uzmanlar, tecavüz vakalarındaki artışı kontrolsüz kentleşmeye bağlıyor. “Kırsaldaki geleneksel yaşamından kopan Hintliler, şehirlerdeki sert yaşama ayak uyduramayarak değerlerinden uzaklaşıyor” diyorlar.

Ölüm otelleri

VARANASİ, Hinduların kutsal kenti. Oraya gidip hacı oluyorlar. Bu şehirde doğmak ayrıcalık. Ölmek ise çok anlamlı. Buraya gelip ölümü bekleyenler var. Hatta ölüm otellerine gelen kimi insanlar burada ölüm orucuna başlıyor. 15 günde öldün öldün, ölemediysen evine gönderiyorlar.

Ölüler yakılıyor. Ghat denilen Ganj nehrine inen merdivenlerde, ölüler odunların arasında yakılıyor. Ölüleri yakanlar kast dışı kabul edilen en alt tabaka Dalitler. Tütsülerin, odun ateşlerinin ve ölü küllerinin karıştığı kirli Varanasi havasını solumak çok güç. Turistlerin çoğu maskelerle geziyor.

 

Rakamlarla Hindistan

– Nüfusu 1.2 milyar

– Halkın yüzde 70’i kırsalda yaşıyor

– 5 trilyon dolar milli gelir ile dünyanın en büyük 10’uncu ekonomisi

– Kişi başı gelir 4000 dolar

– Milli gelirin yüzde 57’si hizmet sektöründen, yüzde 27’i sanayi ve yüzde 17’si tarımdan oluşuyor

– İstihdamın ise yüzde 49’u tarım, yüzde 31’i hizmet ve yüzde 20’si sanayide sağlanıyor

– İşsizlik oranı resmi rakamlarla yüzde 9’a yakın ama bunun pek bir anlamı yok

– Ülke 29 eyaletten oluşuyor ve 14 farklı dil konuşuluyor. 450 farklı diyalekt var